การบรรเลงและการขับร้อง

การบรรเลงและการขับร้องประกอบการแสดงหุ่นกระบอกจะเหมือนกับการแสดงละครทุกประการ คือ มีเพลงร้องสองชั้น-ชั้นเดียว เพลงร่าย และเพลงหน้าพาทย์ที่ใช้บรรเลงประกอบกิริยาอาการและบทบาทต่างๆของตัวหุ่น ได้แก่

เพลงเข้าม่าน ใช้ประกอบการเดินเข้าฉากในระยะใกล้ๆ ของหุ่นตัวเอก
เพลงเสมอ ใช้ประกอบการไป-มาในระยะใกล้ๆ
เพลงเชิด ใช้ประกอบการไป-มา ในระยะไกลๆและใช้ในการต่อสู้
เพลงตระนิมิต ใช้ประกอบการแปลงกายของตัวหุ่นที่เป็นตัวเอก
เพลงชุบ ใช้ประกอบการเดินของนางกำนัล
เพลงโลม ใช้ประกอบการเกี้ยวพาราสีระหว่างตัวหุ่นที่เป็นตัวเอก และมักต่อด้วยเพลงตระนอน
เพลงตระนอน ใช้เมื่อหุ่นตัวเอกจะเข้านอน โดยบรรเลงต่อจากเพลงโลม
เพลงโอด ใช้ประกอบในตอนที่ตัวหุ่นเศร้าโศกเสียใจ
เพลงโล้ ใช้ประกอบกสนเดินทางทางน้ำ เช่นพระอภัยมณี โดยสารเรือสำเภา หรือเกาะหลังนางเงือกว่ายน้ำหนีนางผีเสื้อสมุทร
เชิดฉิ่ง ใช้ประกอบการเดินทางโดยการเหาะ หรือการติดตามเช่น พระลอตามไก่ รามสูรตามนางเมขลา
เชิดกลอง ใช้บรรเลงต่อจากเพลงเฉิดฉิ่ง
เพลงรัวต่างๆ ใช้ประกอบการแสดงอิทธิฤทธิ์ หรือแปลงตัวอย่างรวบรัด
เพลงกราวนอก ใช้ประกอบการยกทัพตรวจพลของกระบวนทัพฝ่ายมนุษย์
เพลงกราวใน ใช้ประกอบการยกตรวจพลของกระบวนทัพฝ่ายยักษ์

นอกจากนี้ยังมีเพลงที่มีลักษณะเป็นเพลงละครอีกดังนี้

เพลงช้าปี่ ใช้บรรยายบทบาทหรือกิริยาอาการของตัวละครเอก เมื่อออกนั่งเมืองหรือสถานที่ใดสถานที่หนึ่งในโอกาสที่ต้องการความสง่าผ่าเผย เช่น

“เมื่อนั้น
พระลักษณ์วงศ์ผู้ทรงศรี
ตั้งแต่ได้โฉมงามเจ้าพราหมณ์ชี
ภูมีตรึกตรองเรื่องน้องยา ฯ”
เพลงโอ้ปี่ โอ้ร่าย ใช้แสดงอาการเศร้าโศก คร่ำครวญของตัวละครเอก เช่น พระไวคร่ำครวญเมื่อพบเปรตนางวันทองว่า

“ทั้งรักทั้งสงสารรำคาญอก
น้ำตาตกพร่างพรายทั้งซ้ายขวา
โอ้แม่วันทองของลูกยา
เคยทำเวรไว้มากมาย ฯ”
เพลงโอ้โลม เพลงโอ้ชาตรี เพลงโลมนอก เพลงฉิ่ง เพลงทั้งหมดนี้ใช้แสดงอาการเล้าโลมเกี้ยวพาราสีของตัวละครเอก เช่น เมื่อเจ้าเงาะเกี้ยวนางรจนาว่า

“ผิวพักตร์เพียงจันทร์อันทรงกลด
โฉมนางแน่งน้อยช้อยชด
อย่ากำสรดเศร้าหมองไม่ต้องการ ฯ”
เพลงชมตลาด ใช้บรรยายความงดงามของตัวละคร เช่น ร้องชมร่างแปลงของนางวันทองเมื่อไปห้ามทัพพระไว

“นวลละอองผ่องศรีฉวีขาว
เมื่อแรกรุ่นรูปราวกับนางห้าม
มวยกระหมวดกวดเกล้าเหมือนเจ้าพราหมณ์
ใส่สังวาลประจำยามอร่ามพราย ฯ”
เพลงฉุยฉาย ใช้แสดงท่าทีเดินเยื้องย่างกรีดกรายด้วยความอวดโอ้ของตัวละคร เมื่อแปลงหรือแต่งกายได้สวยสดงดงาม เช่น เมื่อนางเบญจกายแปลงเป็นนางสีดาไปเข้าเฝ้าทศกัณฑ์

เพลงหุ่น หลังจากไหว้ครูแล้ว เมื่อจะเริ่มเรื่องราวในการแสดงหุ่นกระบอกมักจะเริ่มด้วยเพลงหุ่นเคล้าซออู้เสมอ เพื่อให้หุ่นออกมาร้องรำบรรยายเรื่องราว เช่น เพลงหุ่นในเรื่องพระอภัยมณีตอนหนีนางผีเสื้อ ที่ว่า

“จะกล่าวกลับจับความไปตามเรื่อง
ถึงบาทเบื้องปรเมศพระเชษฐา
องค์อภัยมณีศรีโสภา
ตกยากอยู่คูหามาช้านาน
กับด้วยนางอสุรินิรมิต
เป็นคู่ชิดเชยชมสมสมาน
ต้องรักใคร่กันไปตามยามกันดาร
จนนางมารเกิดบุตรบุรุษชาย ฯ”

เมื่อซออู้นำ ผู้ขับร้องต้องเอื้อนก่อนเอ่ยกลอนแรกซึ่งเรียกกันว่า “ร้องท้าว” เพื่อทอดไปสู่เนื้อความที่จะเริ่มกล่าวต่อไป ทำนองเพลงร้องหุ่นกระบอกนี้แม้ในระหว่างบทกลอนที่เป็นเนื้อร้อง ผู้ร้องก็สามารถใส่ลูกเล่นเอื้อนได้ตามแต่จังหวะและช่องทาง ซึ่งต้องอาศัยความสามารถและไหวพริบปฏิภาณของผู้ขัยร้องเอง ครั้นถึงกลอนคำสุดท้าย อันเรียกว่า “ลง” ซึ่งมีทั้งลงโอด ลงเชิดลงเจรจา ลงตลก เมื่อต้นเสียงทอดจะลงใกล้จะลงใกล้ท้ายคำอยู่แล้ว พวกลูกคู่ก็จะต้องคอยรับอย่างพร้อมเพรียงทันท่วงทีจึงจะไพเราะ

ในการร้องเพลงหุ่นนี้จะมีซออู้สีเคล้าโดยตลอด และจะประกอบจังหวะด้วยกลองต๊อก แต๋ว ฉิ่ง และกรับเท่านั้น เครื่องดนตรีอื่นต้องหยุดบรรเลงหมด ต่อเมื่อจะลงปี่พาทย์จึงค่อยทำเพลงโอดหรือเพลงเชิดต่อท้าย

🍁 การแพทย์แผนโบราณ
ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา ได้ค้นพบบันทึกว่า มีระบบการจัดหายาที่ชัดเจนสำหรับราษฏร มีแหล่งจำหน่ายยาและสมุนไพรหลายแห่งทั้งในและ นอกกำแพงเมือง

🍁 หลักธรรมในการอยู่ร่วมกันในสังคม
พระพุทธศาสนาได้สอนไว้ว่านักปกครองที่ดีนั้นควรมีคุณธรรม 10 ประการ เรียกว่า ทศพิธราชธรรม

🍁 สมถะวิปัสสนา
ตามแนวพระกรรมฐานมัชฌิมาแบบลำดับ (เถรวาท) ของสมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรมหาเถรเจ้า (สุก ไก่เถื่อน)

🍁 พุทธธรรมขั้นพื้นฐาน
ไม่มีมนุษย์คนใดที่จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ลำพังตนเองโดยไม่ติดต่อสัมพันธ์กับคนอื่น เพราะการดำรงชีวิตอยู่ของคนเราจำเป็นจะต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน

🍁 พระสูตรของท่านเว่ยหลาง
สูตรของท่านเว่ยหล่างล้วนแต่เป็นเรื่องของการใช้ปัญญาเพื่อค้นหาหนทางแห่งความเป็นพุทธะ และเพื่อความหลุดพ้นไปจากเครื่องร้อยรัดทั้งปวงในโลกนี้

🍁 พุทธศาสนสุภาษิต
สุภาษิตที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงดำรัสไว้ ซึ่งมีคุณค่าสูงส่ง สามารถใช้ได้ทั้งเป็นแนวทางดำเนินชีวิต เตือนใจ หาคำตอบที่ดีสำหรับปัญหาที่สงสัย

🍁 โอวาทสี่ของเหลี่ยวฝาน
แบบฉบับในการประพฤติดี ปฏิบัติชอบ เพื่อหยุดยั้งกระแสแห่งวัฒนธรรมตะวันตกและอนุรักษ์ความเป็นคนจีนดั้งเดิม

🍁 สาเหตุการเกิดมลภาวะโลกร้อน
ภาวะโลกร้อน หรือ ภาวะภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง (Climate Change) เป็นปัญหาใหญ่ของโลกในปัจจุบัน สังเกตุได้จากอุณหภูมิ ของโลกที่สูงขึ้น

🍁 แนวคิดและหลักการทางวิทยาศาสตร์
วิทยาศาสตร์ คือ องค์ความรู้ของธรรมชาติและวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้ในการสืบเสาะหาความรู้

🍁 จักรวาล
“จักรวาล” และ “เอกภพ” เป็นคำๆ ที่มีความหมายเหมือนกัน ตรงกับคำภาษาอังกฤษว่า “Universe” ซึ่งหมายถึง ทุกสรรพสิ่งทั้งหมดทั้งปวง

🍁 ลัทธิของค้านท์
ลัทธิที่ยึดมั่นในคุณธรรมหรือเหตุผลอย่างเคร่งครัด หรือ Moral Purism แปลว่า บริสุทธิ์นิยมทางศีลธรรม หรือบางทีก็เรียกว่า หน้าที่นิยม เพราะเน้นที่หน้าที่เป็นหลัก

🍁 ประชุมพงศาวดาร
การศึกษาหาความรู้พงศาวดาร และตำนานเก่าย่อมถือว่าเป็นส่วนสำคัญอย่างหนึ่งใน การศึกษาทั่วทุกประเทศ

🍁 อปริหานิยธรรม 7
ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งความไม่เสื่อม 7 ประการ ผู้ปฏิบัติ ธรรมนี้จะเป็นไปเพื่อความเจริญทั้งฝ่ายบ้านเมืองและฝ่ายสงฆ์

🍁 จริยธรรม
จริยธรรมไม่แยกเด็ดขาดจากศีลธรรม แต่มีความหมายกว้างกว่าศีลธรรม

🍁 พุทธศาสนสุภาษิต

🍁 ภาษิต คติพจน์ ของอังกฤษ

🍁 คมคำบาดใจ

🍁 ปรัชญาชาวบ้าน

🍁 ปรัชญาจากพระคัมภีร์ไบเบิล

🍁 บทเพลงสากลจากอดีต (แปลไทย)

🍁 สุภาษิตจีน

🍁 สุภาษิตสอนหญิง

🍁 ภาษิตจีนโบราณ

🍁 ปราชญ์สอนว่า (ขงจื้อ)

🐍 โปรดระวังงูฉก

ความดีงามในความเป็นมนุษย์เริ่มถดถอย
เมื่อเราใช้ความคิดมากขึ้นแต่ใช้ความรู้สึกน้อยลง

ความรักและมนุษยธรรมกลายเป็นเรื่องไร้สาระ
เมื่อความรู้มีไว้ใช้คุยข่ม
ความฉลาดปราดเปรื่องคือความได้เปรียบ

จากสังคมแห่งการแบ่งปัน
สู่สังคมความแห่งการแย่งชิง

ระบบทุนนิยมเต็มรูปแบบ
ขยายอิทธิพลมาถึงหัวบันไดบ้าน

ความอยุติธรรมและความเหลื่อมล้ำ
กินพื้นที่ชีวิตทุกภาคส่วน

ไม่มีช่องว่างให้โอดโอย.

🐍 งูเขียว หางบอบช้ำ : เขียน

☕ เชิญแวะอ่านสักนิดสักหน่อยก็ยังดี...

🌿 เสียมเรียบ นครวัด นครธม
นครวัด สิ่งมหัศจรรย์ของโลก อนุสาวรีย์แห่งความยิ่งใหญ่เยี่ยงมดตัวน้อยตัวนิด วงกลมเล็กๆ ที่ชื่อว่าความเชื่อ ในวงกลมใหญ่ที่เรียกว่าความศรัทธา ยืนยันคำพ่อแม่สั่งสอน ความเพียรพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จย่อมอยู่ที่นั่น สักครั้งหนึ่งในชีวิตได้มีโอกาสมองเห็นนครวัด ที่ไหนสักแห่งบนโลกนี้ ย่อมตายตาหลับแล้ว เหล่ามนุษยชาติ

🌿 มาเก๊ามรดกโลก
ดินแดนแห่งการพนันและคาสิโน มาเก๊ามีความทรงจำแห่งอดีตตรงโน้นนิดตรงนี้หน่อยตกหล่นเกลือนกราดไปทั่ว และยังมีโบราณสถานเก่าแก่อีกมากมาย มีความทันสมัยให้เสพสุข มีโชคให้เผชิญ

🌿 สะพายเป้ แบกกล้อง ล่องใต้
การที่ได้รู้จักตัวตนแท้จริง ในสภาพแวดล้อมและสถานการณ์ที่ไม่คุ้นเคย ครั้งหนึ่งในชีวิต ได้มีโอกาสสักครั้งก็นับว่าได้ใช้ชีวิตคุ้มค่า ได้เก็บเกี่ยวประสบการณ์ไว้ให้ได้คิดถึงคนึงหา ศรัทธาที่จะดำรงค์อยู่อย่างกล้าหาญและน้อมมอบ

ยังมีอีก »