เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>

สื่อมวลชนกับการศึกษาตามปกติวิสัย

กิจกรรมด้านการสื่อสารมวลชน ได้เกิดขึ้นและแพร่หลายมาเป็นเวลานาน นับร้อยปี แต่แนวคิดที่จะนำสื่อมวลชนไปใช้ เพื่อประโยชน์ทางการศึกษาในระบบโรงเรียน และนอกระบบโรงเรียนพึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อไม่นานมานี้เอง จากการพิจารณาเห็นว่า สื่อมวลชนมีคุณสมบัติบางประการที่เหมาะสม สามารถนำไปใช้ประโยชน์ทางการศึกษาได้ จึงได้คิดและนำสื่อมวลชนไปใช้กับการศึกษาในภายหลัง

จุดมุ่งหมายที่แท้จริงของสื่อมวลชน คือ การถ่ายทอดความรู้ข่าวสารสำหรับประชาชนทั่วไป ไม่เจาะจงสำหรับคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ข่าวสารที่ถูกนำเสนอจากสื่อมวลชน จึงเป็นข่าวสารสำหรับผู้รับแต่ละคนที่จะเลือกรับตามโอกาสและความพอใจ ใครพร้อมที่จะฟังวิทยุ ดูโทรทัศน์ อ่านหนังสือพิมพ์ หรือรับสื่อมวลชนอื่นใด ที่ไหน เมื่อใดก็ได้ เป็นการรับข่าวสารตามอัธยาศัย ไม่จำเป็นต้องเตรียมตัว หรือมีความตั้งใจ การรับข่าวสารในลักษณะดังกล่าว จึงสอดคล้องกับแนวคิดเรื่องการศึกษาแบบปกติวิสัย ซึ่งเป็นการศึกษาที่เกิดจากประสบการณ์ต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ไม่ต้องอาศัยระบบการจัดการใดๆ ประสบการณ์ในชีวิตประจำวันของแต่ละคน ย่อมมีอยู่มากมาย และแตกต่างกันไป ทั้งประสบการณ์ในทางที่ดีและไม่ดี ประสบการณ์ใดที่มีคุณค่าก่อให้เกิดผลต่อบุคคลในทางสร้างสรรค์ ก็ถือว่าเป็นประสบการณ์ทางการศึกษาทั้งสิ้น ดังนั้นการที่ประชาชนจะได้รับการศึกษาจากรูปแบบการศึกษาตามปกติวิสัย มากน้อยเพียงใดจึงขึ้นอยู่กับการจัดประสบการณ์ สิ่งแวดล้อม และนำเสนอความรู้ข่าวสารที่มีคุณค่าให้แก่ประชาชน

สภาพที่เอื้อต่อการศึกษาตามปกติวิสัย หมายถึงสภาพที่ส่งเสริมให้เกิดการศึกษาตามปกติวิสัย ซึ่งอาจจัดให้มีขึ้นได้ดังนี้

1. การจัดกิจกรรม หรือร่วมกิจกรรมที่มีคุณค่า หมายถึงกิจกรรมต่างๆ ที่จัดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมส่วนบุคคล กิจกรรมในครอบครัวหรือในชุมชนก็ตาม หากมีโอกาสที่จะเลือกจัดกิจกรรมหรือร่วมกิจกรรมได้หลายอย่าง ก็ควรเลือกกิจกรรมที่มีคุณค่ามากกว่า เช่น การจัดเลี้ยงสังสรรค์การทำบุญตักบาตร การเดินทางท่องเที่ยว อ่านหนังสือ ฯลฯ ซึ่งผู้ที่เกี่ยวข้องย่อมพิจารณาได้ว่ากิจกรรมใดมีคุณค่ามากกว่า

2. การจัดสิ่งแวดล้อมที่ดี เนื่องการศึกษาตามปกติวิสัยเป็นประสบการณ์ที่ได้รับจากสภาพแวดล้อมใกล้ตัว หากคนอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่ดี ก็จะได้รับประสบการณ์ที่ไม่ดีไปด้วย จึงควรจัดสภาพแวดล้อมที่ดีมีคุณค่า ทั้งในครอบครัวและชุมชน ให้ได้รับแต่สิ่งที่ดี โดยเฉพาะการจัดสิ่งแวดล้อมสำหรับเด็กซึ่งยังขาดความรู้และประสบการณ์ในการแยกแยะว่า สิ่งใดดีหรือสิ่งใดไม่ดี ตัวอย่างสิ่งแวดล้อมที่ดี เช่น สภาพบ้านเรือนที่น่าอยู่ ห้องสมุด ของเล่นเสริมทักษะ สภานที่พักผ่อนออกกำลังกาย การอยู่ในชุมชนหรือสังคมของคนดี ฯลฯ

3. เพิ่มโอกาสการรับข่าวสาร จากสื่อสารมวลชน เนื่องจากสื่อมวลชนเป็นแหล่งให้ความรู้ข่าวสารที่สำคัญสำหรับการศึกษาตามปกติวิสัย แม้ว่าในปัจจุบัน สื่อมวลชนจะกระจายไปสู่ประชาชนอย่างแพร่หลายมากแล้ว แต่โอกาสในการรับ ของประชาชนส่วนหนึ่งยังมีน้อย เช่น ประชาชนในชนบท หรือผู้ที่ต้องใช้เวลาส่วนใหญ่สำหรับการเดินทางและประกอบอาชีพ การทำให้คนมีโอกาสได้รับความรู้ข่าวสารจากสื่อมวลเพิ่มขึ้น จะช่วยส่งเสริมการศึกษาได้ทางหนึ่ง เช่น การจัดรายการวิทยุสำหรับผู้ทำงานกลางคืน จัดที่อ่านหนังสือพิมพ์ประจำหมู่บ้าน เผยแพร่รายการวิทยุ โทรทัศน์ตามสื่อสารธารณะ เป็นต้น