สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
กฎอัยการศึก
กฎอัยการศึก(Martial law) เป็นคำประสมที่มาจากคำโดด 3 คำ ได้แก่ คำว่า กฎ คำว่า อัยการ และคำว่า ศึก มารวมกันเป็นคำเฉพาะ ซึ่งตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ได้ระบุความหมายของคำโดดแต่ละคำไว้เป็นแม่คำหรือคำตั้ง ดังนี้
-
คำว่า กฎ หมายความว่า จดไว้เป็นหลักฐาน, ตรา, คำบังคับ,ข้อกำหนดหรือข้อบัญญัติที่บังคับให้ต้องมีการปฏิบัติตาม
-
คำว่า อัยการ หมายความว่า การของเจ้า, ตัวบทกฎหมาย
-
คำว่า ศึก หมายความว่า การใช้กำลังเข้าประหัตประหารกันอย่างรุนแรงระหว่างรัฐหรือประเทศตั้งแต่ 2 รัฐ หรือ 2 ประเทศขึ้นไป
และเมื่อนำความหมายของแม่คำหรือคำตั้ง แต่ละคำดังกล่าวมาพิจารณารวมกันแล้ว พอจะจำกัดความหมายโดยรวมของคำว่า กฎอัยการศึก ได้ว่า หมายถึง กฎหมายในยามศึกหรือกฎหมายในภาวะสงคราม ซึ่งมิได้บ่งชี้ถึงลักษณะพิเศษเฉพาะในรายละเอียด จึงอาจกล่าวได้ว่าความหมายโดยรวมดังกล่าวเป็นความหมายทั่วไปของ กฎอัยการศึก
ส่วนคำว่า กฎอัยการศึก
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานมิได้ระบุให้ความหมายไว้โดยตรงในลักษณะเป็นคำมูล
คำสามานยนาม หรือคำวิสามานยนามที่เป็นแม่คำหรือคำตั้ง
แต่ได้จัดประเภทไว้เป็นคำประสมที่เป็นอนุพจน์หรือลูกคำของแม่คำหรือคำตั้ง คำว่า
กฎ โดยได้ให้นิยามไว้ในลักษณะอธิบายความว่า
คือกฎหมายซึ่งได้ตราขึ้นไว้สำหรับประกาศใช้เมื่อมีเหตุจำเป็นเพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยในบ้านเมือง
พร้อมทั้งได้ยกตัวอย่างประกอบการอธิบายความหมายว่า ในกรณีที่เกิดสงคราม การจลาจล
ในเขตที่ประกาศใช้กฎอัยการศึกเจ้าหน้าที่ฝ่ายทหารมีอำนาจหน้าที่เหนือเจ้าหน้าที่ฝ่ายพลเรือนในส่วนที่เกี่ยวกับการยุทธ์
การระงับปราบปราม หรือ การรักษาความสงบเรียบร้อย
และศาลทหารมีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีอาญาบางอย่าง ที่ประกาศระบุไว้แทนศาลพลเรือน
ความหมายดังกล่าวมีลักษณะเป็นอรรถาธิบาย
เพื่อมุ่งชี้เฉพาะให้เข้าใจถึงความหมายในเชิงปฏิบัติหรือการใช้งานจริง
ซึ่งสอดคล้องตรงกับหลักการเฉพาะของพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พระพุทธศักราช 2457
และกฎหมายในกลุ่ม Martial law ที่ใช้กันในนานาประเทศ
จึงอาจกล่าวได้ว่า ความหมายคำว่า กฎอัยการศึก
ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 อย่างหลังนี้ที่ได้อธิบายความว่าหมายถึง
กฎหมายซึ่งได้ตราขึ้นไว้สำหรับประกาศใช้เมื่อมีเหตุจำเป็นเพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยในบ้านเมือง
เป็นความหมายเฉพาะของ กฎอัยการศึก ตามข้อเท็จจริงในระบบกฎหมายไทย
