ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์

ประชาคมอาเซียน

สาระความรู้ ข้อมูลอาเซียน

ความร่วมมือด้านการศึกษาอาเซียน

ภูมิหลัง

ความร่วมมือด้านการศึกษาในกรอบอาเซียน ได้มีการประชุมหารือระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียนเพื่อพิจารณา แนวทางความร่วมมือด้านการศึกษา โดยการดำเนินกิจกรรมและโครงการต่าง ๆ การพัฒนาหลักสูตรอาเซียน การโอน หน่วยกิตในระดับอุดมศึกษาระหว่างมหาวิทยาลัยของประเทศสมาชิกอาเซียนที่อยู่ในเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน โดยจะมีการประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียนด้านการศึกษาเป็นประจำทุกปี การประชุมระดับรัฐมนตรีอาเซียนด้าน การศึกษา และการประชุมกับประเทศบวกสาม รวมถึง การประชุมในกรอบของซีมีโอด้วย
ไทยเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียนด้านการศึกษา ครั้งที่ 6 ระหว่างวันที่ 18-20 มกราคม 2555 ซึ่งมีสาระสำคัญคือ การติดตามความคืบหน้าและการดำเนินโครงการต่าง ๆ การพัฒนาและความคืบหน้าด้านการโอน หน่วยกิตในระดับอุดมศึกษา (ASEAN Credit Transfer System – ACTS) ภายใต้กรอบของเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน (ASEAN University Network- AUN)
ประเทศสมาชิกอาเซียนได้รับรองแผนงานด้านการศึกษา 5 ปี (ASEAN 5-Year Work Plan on Education 2011- 2015) ซึ่งเป็นแนวทางความร่วมมืออาเซียนด้านการศึกษา มีสาระสำคัญ 5 ประการ คือ

1. การร่วมมือกันสร้างความตระหนักรู้ (Promoting ASEAN Awareness)

2. การเพิ่มการเข้าถึงการศึกษาในระดับประถมและมัธยมศึกษาที่มีคุณภาพ (Increasing Access to Quality Primary and Secondary Education)

3. การยกระดับคุณภาพการศึกษา เพิ่มมาตรฐานการศึกษา ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต และการพัฒนาสาขาอาชีพ (Increasing Quality of Education - Performance Standards, Lifelong Learning and Professional Development)

4. การส่งเสริมการแลกเปลี่ยนด้านการข้ามแดนและความร่วมมือระหว่างประเทศด้านการศึกษา(Strengthening Cross-Border Mobility and Internationalisation of Education)

5. การสนับสนุนองค์กรเฉพาะสาขาอื่น ๆ (Support for other ASEAN sectoral bodies with an interest in education)
ในส่วนของไทย กระทรวงศึกษาธิการเป็นหน่วยงานหลักในการประสานงานด้านการศึกษากับประเทศสมาชิก อาเซียนทั้งในระดับเจ้าหน้าที่อาวุโสและระดับรัฐมนตรีด้านการศึกษาอาเซียน และมีโครงการต่าง ๆ เพื่อสร้างความตระหนัก รู้อาเซียน อาทิเช่น โครงการโรงเรียน Spirit of ASEAN โครงการ ASEAN Focus School โครงการแลกเปลี่ยนนักเรียน ASEAN-China Youth Caring and Sharing Programme และการจัดทำหนังสือ คู่มือเกี่ยวกับอาเซียน ทั้งนี้จากการ ประสานกับกระทรวงศึกษาธิการทราบว่า รมว.ศธ. ได้กำหนด 22 นโยบายหลักด้านการศึกษา (ซึ่งเป็นผลจากการประชุม หน่วยงานภายในของกระทรวงศึกษาธิการ ครั้งที่ 3/2555 เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2555)
นอกจากนี้ ความร่วมมือด้านการศึกษาที่สำคัญยังอยู่ภายใต้กรอบความร่วมมือขององค์การรัฐมนตรีศึกษาแห่ง เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือซีมีโอ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการสร้างเครือข่ายและความร่วมมือระหว่างประเทศ รวมถึงความ ร่วมมือด้านต่าง ๆ กับอาเซียนด้วย โดยศูนย์ภูมิภาคซีมีโอด้านอุดมศึกษาและการพัฒนา (SEAMEO Regional Centre for Higher Education and Development) ตั้งอยู่ที่ประเทศไทยและทำหน้าที่ในการส่งเสริมความร่วมมือระดับอุดมศึกษาและจัดการ อบรม วิจัยที่มีความสอดคล้องกับความต้องการของภูมิภาค ศูนย์ระดับภูมิภาคว่าด้วยโบราณคดีและวิจิตรศิลป์ (SEAMEO Regional Center for Archaeology and Fine Arts: SPAFA) ซึ่งมีการสอนและฝึกอบรมหลักสูตรด้านโบราณคดีและ ประเพณีของประเทศในภูมิภาคเอเชียตอ.เฉียงใต้ สถานะล่าสุด
ในการประชุมรัฐมนตรีศึกษาอาเซียน ครั้งที่ 7 รัฐมนตรีศึกษาฯ ของอินโดนีเซียในฐานะเจ้าภาพจัดการประชุม และประธาน ASED ได้จัดพิธีเปิดการประชุมระดับรัฐมนตรีฯ พร้อมกับเชิญนาย David Carden เอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำ อาเซียน และนาย Anthony Miller รองปลัดกระทรวงศึกษาสหรัฐฯ เข้าร่วม พิธีเปิดตัวคู่มือการจัดทำหลักสูตรอาเซียน (ASEAN Curriculum Source Book) อย่างเป็นทางการ ซึ่งคู่มือดังกล่าวได้ยกร่างขึ้นภายใต้การสนับสนุนของ USAID และ คณะทำงานของประเทศสมาชิกอาเซียนร่วมกันพิจารณา มีการปรับปรุงแก้ไขจนเป็นผลสำเร็จ
สาระสำคัญ 5 ประการของคู่มือการจัดทำหลักสูตรอาเซียน คือ 1) เรียนรู้เกี่ยวกับอาเซียน 2) คุณค่าของอัตลักษณ์ และความหลากหลาย 3) ความเชื่อมโยงของโลกและทอ้ งถิ่น 4) การส่งเสริมเรื่องความเท่าเทียมกันและความยุติธรรม 5) ความร่วมมือกันเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน และได้ยกตัวอย่างเนื้อหาวิชาที่จะบรรจุเรื่องอาเซียนไว้ ได้แก่ วิชาประวัติศาสตร์และ สังคม วิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ จริยธรรม ภาษา ศิลปะ สุขศึกษา เทคโนโลยี เป็นต้น
นอกจากนี้ ในระดับอุดมศึกษา มีความคืบหน้าในส่วนของการดำเนินงานของเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน (ASEAN University Network – AUN) ที่สำคัญคือ โครงการระบบการโอนหน่วยกิต (The ASEAN Credit Transfer System – ACTS) ขณะนี้ มีสาขาวิชาที่นักศึกษาสามารถเลือกลงเรียนในระบบการโอนหน่วยกิตในมหาวิทยาลัยที่เป็น สมาชิกเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียนได้ จำนวน 12,270 สาขาวิชา ผู้สมัครในปี 2554-2555 สมัครออนไลน์ จำนวน 232 คน สมัครและได้รับการเสนอชื่อผ่านมหาวิทยาลัยในเครือข่ายฯ จำนวน 137 คน ได้เข้าร่วมโครงการและ ได้ทุนสนับสนุน จำนวน 51 คน