ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>
โบราณวัตถุ
ความหมายและความเป็นมาของคำว่า โบราณวัตถุ
คำว่า โบราณวัตถุ
ถือได้ว่าเป็นคำที่อยู่ควบคู่กับคำว่าโบราณสถานเสมอ ตามพจนานุกรม
ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2493 ได้ให้ความหมายของคำว่าโบราณวัตถุ ไว้ว่าหมายถึง
ของโบราณ แต่ความหมายดังกล่าวก็เปลี่ยนไปตามที่ปรากฏในพจนานุกรม
ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ได้ให้ความหมายไว้ว่า สิ่งของโบราณที่เคลื่อนที่ได้
เช่น พระพุทธรูป เทวรูป ศิลาจารึก มีอายุเก่ากว่า 100 ปี ขึ้นไป
พร้อมทั้งให้ความหมายทางกฎหมายไว้ด้วยว่า สังหาริมทรัพย์ที่เป็นของโบราณ
ไม่ว่าจะเป็นสิ่งประดิษฐ์ หรือเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ
หรือที่เป็นส่วนหนึ่งส่วนใดของโบราณสถาน ซากมนุษย์ หรือซากสัตว์
ซึ่งโดยอายุหรือโดยลักษณะแห่งการประดิษฐ์
หรือโดยหลักฐานเกี่ยวกับประวัติของสังหาริมทรัพย์นั้นเป็นประโยชน์ ในทางศิลป
ประวัติศาสตร์ หรือโบราณคดี ซึ่งความหมายดังกล่าวก็ยังใช้อยู่ในพจนานุกรม
ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542
เมื่อเปรียบเทียบความหมายของคำว่าโบราณวัตถุตามพจนานุกรมแล้วจะเห็นวิวัฒนาการของคำนี้อย่างหนึ่งว่าในปี
พ.ศ. 2525 ได้นำเรื่องการเคลื่อนที่ได้หรือไม่ และสิ่งของต้องมีอายุเก่ากว่า 100
ปีขึ้นไป มาเป็นเกณฑ์พิจารณาว่าสิ่งใดคือโบราณวัตถุ
ซึ่งหลักการดังกล่าวสอดคล้องกับความหมายของคำว่าโบราณสถานที่ต้องเป็นสิ่งที่เคลื่อนที่ไม่ได้
มีอายุเก่ากว่า 100 ปีขึ้นไป เช่นเดียวกัน
นอกจากนี้ยังมีการให้ความหมายในทางกฎหมายไว้ในพจนานุกรมอีกด้วย
สำหรับคำจำกัดความเฉพาะที่ใช้ในบทบัญญัติของกฎหมายปรากฏนิยามคำว่า
โบราณวัตถุ ครั้งแรกในพระราชบัญญัติว่าด้วยการส่งโบราณและศิลปวัตถุออกนอกประเทศ
พุทธศักราช 2469 ซึ่งให้หมายความว่า
สังหาริมทรัพย์โบราณอย่างหนึ่งอย่างใดจะเป็นของเกิดในประเทศนี้เองก็ดี
ฤาได้มาจากประเทศอื่นก็ดี
ซึ่งเป็นประโยชน์ให้ความรู้ฤาประโยชน์แก่การศึกษาในทางพงศาวดารและโบราณคดี
ก่อนหน้านี้มีกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับโบราณวัตถุแต่ยังมิได้ใช้คำว่าโบราณวัตถุโดยตรงแต่ใช้คำว่าของโบราณ
ทั้งนี้ ตามที่ปรากฏในประกาศจัดการตรวจรักษาของโบราณ พุทธศักราช
2466 ต่อมามีการบัญญัตินิยามคำว่าโบราณวัตถุใหม่โดยพระราชบัญญัติว่าด้วยโบราณสถาน
ศิลปวัตถุ โบราณวัตถุ และการพิพิธภัณฑ์แห่งชาติ พุทธศักราช 2477
ได้นิยามคำว่าโบราณวัตถุไว้ หมายความว่า ของโบราณอย่างหนึ่งอย่างใด
จะเป็นของเกิดในประเทศสยามหรือต่างประเทศก็ดี
ซึ่งให้ความรู้หรือเป็นประโยชน์แก่การศึกษาในทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี และในปี
พ.ศ. 2504 นิยามคำว่า โบราณวัตถุ ก็มีการเปลี่ยนแปลงอีกครั้งหนึ่ง
โดยพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ.
2504 ได้กำหนดให้หมายความว่า สังหาริมทรัพย์ที่เป็นของโบราณ
ไม่ว่าจะเป็นสิ่งประดิษฐ์หรือเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ
หรือที่เป็นส่วนหนึ่งส่วนใดของโบราณสถาน ซากมนุษย์หรือ ซากสัตว์
ซึ่งโดยอายุหรือโดยลักษณะแห่งการประดิษฐ์หรือโดยหลักฐานเกี่ยวกับประวัติของสังหาริมทรัพย์นั้นเป็นประโยชน์ในทางศิลป
ประวัติศาสตร์หรือโบราณคดี ซึ่งเป็นความหมายที่ใช้มาจนกระทั่งปัจจุบันนี้
ความหมายของคำว่า โบราณวัตถุ มีส่วนคล้ายคลึงกับคำว่า โบราณสถาน
ตรงที่มุ่งไปที่ศาสตร์ด้านศิลป ประวัติศาสตร์ หรือโบราณคดี
แต่ที่แตกต่างกันอย่างชัดเจนก็คือ โบราณสถาน
กฎหมายกำหนดไว้ว่าเป็นอสังหาริมทรัพย์ ส่วน โบราณวัตถุ
นั้นกฎหมายกำหนดว่าเป็นสังหาริมทรัพย์ ดังนั้น
ของบางอย่างแม้เดิมเคยเป็นส่วนหนึ่งส่วนใดของโบราณสถานแต่เมื่อหลุดหรือแยกจากโบราณสถาน
ก็อาจจะกลายเป็นโบราณวัตถุได้
การค้นพบและการครอบครองโบราณวัตถุ
การค้าโบราณวัตถุและการส่งหรือนำโบราณวัตถุออกนอกราชอาณาจักร
สิ่งเทียมโบราณวัตถุ
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับคำว่า โบราณวัตถุ
