ปรัชญา อภิปรัชญา ญาณวิทยา จิตวิทยา ตรรกศาสตร์ >>

ตำราพิชัยสงคราม ซุนวู

อธิคม สวัสดิญาณ และ อดุลย์ รัตนมั่นเกษม แปล

บทที่ 2 การทำสงคราม

กรีฑาทัพหนึ่งแสน ซึ่งมีรถศึกเทียมด้วยม้าสี่ตัวพันคัน รถหุ้มเกราะหนังพันคัน พลเกราะหนึ่งแสน และเสบียงสำหรับทางไกลพันลี้ ต้องสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายทั้งแนวหน้าและแนวหลัง ค่าใช้จ่ายการทูต ค่ายุทธปัจจัย และค่าซ่อมบำรุง วันละพันตำลึงทอง การทำสงคราม จึงต้องเผด็จศึกโดยเร็ว ถ้ายืดเยื้อกองทัพจะอ่อนล้า ขวัญสู้รบตกต่ำ เมื่อคิดจะโหมตีเมือง กองทัพก็กะปลกกะเปลี้ยแล้ว ถ้ากองทัพต้องทำสงครามยืดเยื้อยาวนาน ประเทศชาติก็จะประสบความยากลำบากด้านการคลัง

ถ้ากองทัพอ่อนล้า ขวัญสู้รบตกต่ำ เหล่าสามนตรัฐก็จะฉวยโอกาสแข็งข้อ หากตกอยู่ในสภาพเช่นนี้ ถึงมีปราชญ์ผู้กอปรด้วยสติปัญญา ก็ไม่อาจแก้ไขวิกฤตการณ์ ดังนั้น มีแต่คนกล่าวว่า การทำสงครามยึดหลักรวดเร็วแม้จะหยาบบ้าง ไม่ยึดหลักชักช้าแต่บรรจงปราณีต กองทัพทำสงครามยืดเยื้อโดยที่ประเทศชาติกลับได้ประโยชน์นั้น ยังมิเคยปรากฏเลย

ผู้ที่ไม่เข้าใจผลร้ายของการทำสงครามอย่างถ่องแท้ จึงไม่อาจเข้าใจผลดีของการทำสงครามอย่างแจ่มแจ้ง ผู้สันทัดในการทำสงคราม จึงไม่เกณฑ์พลซ้ำสอง ไม่เกณฑ์เสบียงซ้ำสาม พึงยึดสินทรัพย์แคว้นอริ แย่งเสบียงจากข้าศึก กองทัพจึงไม่มีทรัพย์เสบียงเพียงพอ ประเทศชาติยากจนจากการทำสงคราม ก็เพราะต้องส่งเสบียงแก่กองทัพในระยะทางไกล ทำให้ราษฎรยากจนข้นแค้น

กองทัพเคลื่อนถึงที่ใด สินค้าบริเวณนั้นจะมีราคาแพง เมื่อสินค้าแพง เงินทองในท้องพระคลังก็ร่อยหรอ จึงต้องเกณฑ์แรงและเสบียงด่วน สิ้นเปลืองกับศึกสงคราม ทำให้ทุกครัวเรือนว่างเปล่า รายได้ของราษฎรพึงถูกเกณฑ์ไปใช้ถึงเจ็ดส่วนสิบ ประเทศชาติต้องสูญเสียทรัพยากรมากมาย อาทิ รถศึกที่ชำรุด ม้า ลาพิการ เกราะหนัง หมวกเหล็ก ธนู หน้าไม้ ทวน มีดขอ ดั้งแขน โล่ วัว เกวียน ฯลฯ สิ้นเปลืองไม่ต่ำกว้าหกส่วนสิบ

เพราะฉะนั้น ขุนพลผู้กอปรด้วยสติปัญญาพึงผลักภาระเสบียงให้ข้าศึก

• กินเสบียงข้าศึก 1 “จง” เท่ากับประหยัดเสบียงของตน 20 “จง”
• เลี้ยงสัตว์พาหนะด้วยอาหารสัตว์ของข้าศึก 1 “สือ” เท่ากับประหยัดอาหารสัตว์ของตน 20 “สือ”

ดังนั้น หากต้องการให้นักรบไพร่พลเข่นข้าสังหารข้าศึก จะต้องปลุกเร้าความเคียดแค้น หากต้องการให้นักรบไพร่พลแย่งยึดเสบียงและยุทธปัจจัยของข้าศึก จะต้องตกรางวัลเป็นทรัพย์สินเงินทอง อันรถศึกนั้น ถ้ายึดรถได้สิบคันขึ้นไป ควรตกรางวัลแก่ผู้เข้าแย่งยึดครองอย่างงาม แล้วเปลี่ยนธงรถศึก นำเข้าประจำการ

ส่วนเชลยศึกนั้น จะต้องปฏิบัติต่อด้วยดีและช่วงใช้ตามควร จึงจะกล่าวได้ว่า ยิ่งชนะศึก ก็ยิ่งทำให้กองทัพฝ่ายตนเข้มแข็ง การทำสงคราม จึงต้องยึดหลักเผด็จศึกเร็ว ไม่ยืดเยื้อ แม่ทัพผู้ชำนาญการสงคราม จึงเป็นผู้ตัดสินการคงอยู่หรือล่มสลายของประเทศชาติ และกุมความเป็นตายของปวงประชาราษฎร์

 

การวางแผน
การทำสงคราม
ยุทโธบายเชิงรุก
ลักษณะการยุทธนุภาพ
ยุทธานุภาพ
จริงลวง
การสัประยุทธ์
ความผันแปร 9 ประการ
การเดินทัพ
ลักษณะภูมิประเทศ
พื้นที่เก้าลักษณะ
โจมตีด้วยไฟ
การใช้จารชน

ปฏิบัติการทางทหาร

ประเมินศึก
การทำศึก
กลวิธีรุก
รูปลักษณ์การรบ
พลานุภาพ
ตื้นลึกหนาบาง
การสัประยุทธ์
เก้าลักษณะ
การเดินทัพ
ภูมิประเทศ
เก้ายุทธภูมิ
โจมตีด้วยเพลิง
การใช้จารชน