ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

ร่าย

เป็นคำประพันธ์กรองประเภทหนึ่ง แบ่งออกเป็นสี่แบบคือ ร่ายโบราณ ร่ายสุภาพ ร่ายดั้น และร่ายยาว

1.  ร่ายโบราณ  แบ่งออกเป็นวรรค ๆ แต่ละวรรคใช้คำห้าคำ ยกเว้นบางกรณีอาจใช้คำมากกว่าห้าคำ แต่มีน้อย ในการแต่งร่ายโบราณอาจจบลงห้วน ๆ  เมื่อหมดเนื้อความโดยไม่ต้องมีโคลงสองสุภาพต่อท้าย เหมือนร่ายสุภาพและร่ายดั้น
2.  ร่ายสุภาพ  ใช้คำวรรคละห้าคำรวด  เมื่อจบข้อความต้องลงท้ายด้วยโคลงสองสุภาพเสมอ
3.  ร่ายดั้น  มีวรรคละห้าคำ เหมือนร่ายสุภาพ เพียงแต่ตอนจบข้อความนั้น ต้องลงท้ายด้วยบาทที่สาม และบาทที่สี่ของโคลงสี่ดั้น

ทั้งสามร่ายดังกล่าวข้างต้น มีข้อบังคับตรงกันคือ คำสุดท้ายในวรรคแรก ส่งสัมผัสไปวรรคที่สอง และคำสุดท้ายของวรรคที่สอง ส่งสัมผัสไปวรรคที่สาม ทำดังนี้ต่อ ๆ กันไป เมื่อส่งสัมผัสด้วยวรรณยุกต์ใด ก็ต้องรับสัมผัสด้วยวรรณยุกต์อย่างเดียวกันเสมอ
4.  ร่ายยาว  เป็นร่ายที่มีลักษณะเหมือนร่ายโบราณ ร่ายสุภาพและร่ายดั้น จะต่างกันเล็กน้อยตรงที่ร่ายยาว ใช้คำไม่ตายตัว อย่างต่ำสองคำ แต่อย่างสูงจะกี่คำก็ได้ เพียงแต่ไม่ให้ยืดยาวไป จนอ่านไม่สะดวกเท่านั้น ตอบจบเนื้อความก็จบเฉย ๆ ไม่มีโคลงมาต่อข้างท้าย การส่งสัมผัสไม่บังคับวรรณยุกต์ ให้ตรงกับตัวรับสัมผัสในวรรคต่อไป จะส่งสัมผัสด้วยวรรณยุกต์อะไร การรับสัมผัสก็ไม่จำเป็นต้องสัมผัสด้วยวรรณยุกต์เหมือนกัน  ลักษณะของร่ายยาวดูเผิน ๆ เหมือนกับร้อยแก้ว ที่เพิ่มสัมผัสลงไปเท่านั้น ร่ายยาวจึงเป็นแบบคำประพันธ์ถึงร้อยแก้วกึ่งร้อยกรอง

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>