ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>
ฝิ่น
เป็นพืชล้มลุก มียางขาว ช่วงระยะเวลาการเจริญเติบโตจากเมล็ด จนเป็นต้นให้ดอกให้ผลและตาย ใช้เวลาประมาณหนึ่งปี ใบเป็นใบเดี่ยว ส่วนใหญ่เรียงตัวแบบสลับข้อละหนึ่งใบ ดอกเป็นดอกเดี่ยว ขนาดใหญ่ 5 - 8 ซม. มีหลายสี เช่น ขาว ชมพู แดง และม่วง ผลค่อนข้างกลมปลายสอบเล็กน้อย เมล็ดเล็กมีจำนวนมากมาย มีสีต่าง ๆ กัน
ฝิ่น เริ่มปลูกครั้งแรกทางเมดิเตอเรเนียน แล้วจึงแพร่มาทางอิหร่าน อินเดีย จีน และตลอดเขตเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เนื่องจากยางฝิ่นมีสารที่มีฤทธิ์เสพย์ติด จึงจัดว่าฝิ่นเป็นพืชเสพย์ติดตามกฎหมาย การปลูกฝิ่นและมีฝิ่นไว้ในครอบครอง จึงเป็นการผิดกฎหมาย มีองค์การควบคุมยาเสพย์ติด ซึ่งจัดตั้งขึ้นโดยองค์การสหประชาชาติ ทำหน้าที่ควบคุมการปลูกฝิ่นของประเทศต่าง ๆ ที่เป็นสมาชิกองค์การสหประชาชาติ มีบางประเทศได้รับอนุมัติให้ปลูกฝิ่นได้ เช่น ตุรกี และยูโกสลาเวีย
ต้นฝิ่นที่ปลูกจากเมล็ด จะเริ่มออกดอกเมื่ออายุประมาณหกเดือน และเจริญเป็นผลอ่อนในระยะหนึ่งถึงสองเดือนต่อมา การกรีดยางฝิ่นต้องกรีดจากผลอ่อน น้ำยางที่กรีดออกมาทีแรกมีสีขาว เมื่อถูกอากาศจะแข็งตัวขึ้น และเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลปนเทา เรียกว่า ฝิ่นดิบ มีรสขม ในยางฝิ่นมีสารประกอบประเภทอัลคาลอยด์เกือบ 25 ชนิด ที่สำคัญคือ มอร์ฟีน โคเดอีน และปาปาเวอรีน ซึ่งมีสรรพคุณในการเป็นยารักษาโรคถ้าใช้อย่างถูกต้อง มอร์ฟีน เป็นยาแก้ปวดที่ดีมาก และเป็นยานอนหลับ ปาปาเวอรีน เป็นยาแก้ปวดเมื่อย ทำให้กล้ามเนื้อคลาย ส่วนโคเคอีน ใช้ระงับอาการไอ แอลคาลอยด์ทั้งสามชนิดนี้ ต่างมีฤทธิ์เสพย์ติดแต่มอร์ฟีนมีฤทธิ์แรงที่สุด ผลของการเสพติดต่อกันนาน ๆ จะทำให้มีอาการซึม ตาลาย การเห็นภาพต่าง ๆ ผิดปรกติ ระบบประสาทถูกทำลาย ขาดความรู้สึกตัว และอาจถึงแก่ความตาย ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องและทันเวลา
เมล็ดฝิ่นไม่มีฤทธิ์เสพติด นำมาบดและใช้ประกอบอาหารอ่อนสำหรับเด็กและคนชรา เป็นอาหารที่มีประโยชน์เนื่องจากมีทั้งคาร์โบไฮเดรท โปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุ น้ำมันจากเมล็ดฝิ่นใช้ผสมสี ทำน้ำมันชักเงา หรือเติมไอโอดีนแล้วทำเป็นยารักษาโรคคอพอก
ฝิ่น เป็นผลิตผลที่ได้จากต้นฝิ่น เมื่อกรีดผลอ่อนของต้นฝิ่น จะได้น้ำยางสีขาว ซึ่งจะกลายเป็นสีน้ำตาล เมื่อทิ้งให้แห้งแข็ง หากนำมาเคี้ยวจะได้สารข้นเหนียวหนืดสีน้ำตาล เรียกกันทั่วไปว่าฝิ่น นำไปใช้สูบได้ เป็นยาเสพติดอย่างแรง ฝิ่นประกอบด้วยสารอินทรีย์ประเภทอัลคาลอยด์มากกว่า 20 ชนิด ทั้งมีสารประเภทโปรตีน พืช น้ำตาล เกลือ สะเตียรอยด์พืชปนอยู่ด้วย
ปัจจุบันได้มีการนำมอร์ฟีนในฝิ่นมาใช้สังเคราะห์เฮโรอีน ซึ่งเป็นยาเสพติดอย่างแรง และเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อสุขภาพ ฝิ่นเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในตอนต้นสมัยรัตนโกสินทร์ เช่นในรัชกาลที่สาม (พ.ศ.2367 - 2394) โปรด ฯ ให้โรงพิมพ์หมอบรัดเล พิมพ์ประกาศห้ามสูบฝิ่น 9,000 ฉบับ
ชาวจีนรู้จักการทำยางจากต้นฝิ่น เป็นฝิ่นมาตั้งแต่โบราณกาล ต้นฝิ่นเป็นที่รู้จักกันในประเทศจีนมาเป็นเวลาอย่างน้อย 12 ศตวรรษ ใช้ประโยชน์เป็นยามาเป็นเวลา 9 ศตวรรษ และการปราบฝิ่นของจีนเป็นสาเหตุข้อหนึ่งที่จีนต้องทำสงครามฝิ่นกับอังกฤษ
การปลูกฝิ่นได้กระจายมาทางภาคใต้ของจีน สู่ภาคเหนือของไทยการค้าฝิ่น และการสูบฝิ่น ก็กระทำกันได้ตามสนธิสัญญาแบบเบาริง ที่ไทยได้ลงนามกับประเทศตะวันตกหลายประเทศในรัชกาลที่สี่ ในปี พ.ศ.2501 ได้มีประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 37 ให้เลิกการเสพฝิ่น และยกเลิกการจำหน่ายฝิ่นทั่วราชอาณาจักร
>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>
