ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

คอมมิวนิสต์

เป็นคำทับศัพท์จากคำภาษาอังกฤษ ซึ่งหมายความถึงพวกคอมมิวนิสต์ คือบุคคลผู้เลื่อมใสในลัทธิคอมมิวนิสต์ คำภาษาอังกฤษมาจากคำภาษาลาตินแปลว่า ร่วมรวมกันเป็นสาธารณทั่วไปหรือเป็นของกลางรวมกันทั้งหมด คำคอมมิวนิสต์เพิ่งมีขึ้นเมื่อประมาณระหว่างปี พ.ศ.2377 - 2382 พวกสมาคมลับซึ่งคิดจะทำการปฏิวัติที่กรุงปารีสประเทศฝรั่งเศสได้ประดิษฐ์คำนี้ขึ้นเป็นคำเฉพาะสำหรับใช้หมายความถึง การรวมกันของบรรดาทรัพย์สิ่งสินทั้งหลายเป็นของกลางร่วมกันทั้งหมด

ในปี พ.ศ.2390 คาร์ล มาร์คซ์ ชาวเยอรมัน เชื้อสายยิว ซึ่งเป็นนักคิดคนสำคัญผู้หนึ่ง กับนักคิดชาวเยอรมันเพื่อนของเขาอีกคนหนึ่งคือ เฟรดริช เองเกลส์ ได้รับมอบจากที่ประชุมของสันนิบาต ที่กรุงลอนดอนให้เป็นผู้แต่งคำแถลงเหตุผล และวัตถุประสงค์ตลอดจนวิธีการของสันนิบาตคอมมิวนิสต์ ซึ่งเรียกว่า คำป่าวประกาศของคอมมิวนิสต์ (คอมมิวนิสต์แมนิเฟสโต) ได้แปลเป็นภาษาอังกฤษและเป็นภาษาอื่น ๆ อีกเกือบทุกภาษา

ความหมายของคอมมิวนิสต์ แต่เดิมจึงได้รับความหมายใหม่ตามคำป่าวประกาศนั้น

ลัทธิคอมมิวนิสต์รุสเซีย  คำป่าวประกาศของคอมมิวนิสต์ ได้แปลออกเป็นภาษารุสเซีย ในปี พ.ศ.2412 ในปี พ.ศ.2430 เลนินขณะที่ศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยกาซาน ในประเทศรุสเซีย ได้เข้าอยู่ในกลุ่มมาร์คซิสต์ ได้เป็นหัวหน้ากลุ่มมาร์คซิสต์ของกรุงเซนต์ปีเตอรีสเบอก ต่อมาพวกโซชลิสต์ภายใต้การนำของเลนิน มีชื่อว่า พวกบอลเชวิค (ฝ่ายข้างมาก) บรรดาความคิด หรือหลักการตามแนวของเลนินก็มีชื่อว่า ลัทธิบอลเชวิค

ในปี พ.ศ.2460 พวกบอลเชวิค ได้ใช้กำลังทหารเข้ายึดที่ทำการของรัฐบาลทั้งหมด และได้ริบอำนาจควบคุมรัฐบาาลรุสเซียทั้งสิ้น เลนินได้เป็นประธานของรัฐบาล เลนินได้แสดงความเห็นว่าควรเรียก พรรคบอลเชวิคว่า พรรคคอมมิวนิสต์

ลัทธิคอมมิวนิสต์สากล  เมื่อคอมมิวนิสต์รุสเซียได้คุมประเทศไว้ได้มั่นแล้ว เลนินได้ดำเนินการทำคำวิงวอน เมื่อปี พ.ศ.2462 เชิญผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์ และพวกโซชลิสต์ ที่มีความเห็นในแนวเดียวกับตนมาประชุม ที่กรุงมอสโก เพื่อก่อตั้งองค์กรสากลที่สาม หรือองค์กรสากลคอมมิวนิสต์ ซึ่งเรียกคำย่อว่า คอมอินเทอร์น ขึ้น เพื่อสนับสนุนให้พรรคคอมมิวนิสต์ขึ้นในประเทศอื่น ๆ ทั่วโลก และกระทำการปฏิวัติสากล

คอมอินเทอร์นอยู่ในความครอบงำของพรรคคอมมิวนิสต์รุสเซีย ตั้งแต่เริ่มจัดตั้งตลอดมา พรรคคอมมิวนิสต์รุสเซียอยู่ในความบงการของผู้นำคือ เลนิน และเมื่อเลนินตายในปี พ.ศ.2467 สตาลินก็ได้ขึ้นมาแทน องค์การคอมอินเทอร์น ได้ประกาศยุบเลิกเมื่อปี พ.ศ.2486 แต่เป็นการยุบเลิกเป็นพิธีเท่านั้น

การขยายตัวของคอมมิวนิสต์ภายหลังสงครามโลกครั้งที่สอง นอกออกไปจากพื้นที่ในยุโรปตะวันออก เกิดเป็นสงครามเย็นครั้งแรก ระหว่างฝ่ายคอมมิวนิสต์กับฝ่ายตะวันตก ได้แก่ ประเทศอิหร่าน ซึ่งในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง กองทัพรุสเซียได้เข้ายึกครองพื้นที่ภาคเหนือของอิหร่าน และกองทัพอังกฤษได้เข้ายึดครองภาคตะวันตกเฉียงใต้ กองทัพอเมริกาได้เข้ามาสมทบในภายหลัง รุสเซียได้เข้าเรียกร้องให้แยกอาเซอร์ไบจานที่ตนยึกครองอยู่ ออกเป็นอิสระจากประเทศอิหร่าน

ในตุรกี รุสเซียได้กดบังคับให้ตุรกียอมให้รุสเซียมีส่วนเข้าตั้งฐานทัพที่ช่องแคบดาร์ดะเนลลลส์ของตุรกี และยังแสดงความต้องการดินแดนบางส่วน ในภาคตะวันออกของตุรกีด้วย  การปฏิบัติของรุสเซียแก่ประเทศอื่น ๆ ระหว่างปี พ.ศ.2488 - 2490 แสดงให้เห็นชัดว่าจุดมุ่งหมายของรุสเซียก็คือ สนับสนุนให้พวกคอมมิวนิสต์ได้ครอบครองประเทศอื่น ๆ ทั่วโลก ซึ่งเรียกว่า การปฏิวัติของคอมมิวนิสต์สากล เพื่อความยิ่งใหญ่ของรุสเซีย สตาลินถึงแก่กรรมในปี พ.ศ.2496 ครุสชอฟ ได้ขึ้นมาแทน แต่อยู่ในฐานะมั่นคงบ้างและทรุดตัวลงบ้าง จนถึงปี พ.ศ.2507 ก็ถูกปลดออกจากตำหน่งเมื่ออายุ 70 ปี ผู้ได้รับตำแหน่งประธาน (นายกรัฐมนตรี) คือ โคซิกิน

นับแต่สงครามโลกครั้งที่สองสงบลงบ ได้มีประเทศใหม่ที่ได้รับเอกราชกว่า 50 ประเทศ แต่ไม่มีประเทศใดหันไปเป็นคอมมิวนิสต์ กลุ่มประเทศคอมมิวนิสต์รวม 13 ประเทศ คงได้เพิ่มมาประเทศเดียวคือ คิวบา เป็นประเทศที่ 14

ลัทธิคอมมิวนิสต์ได้ระบาดเข้ามาสู่ดินแดนเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ ประมาณปี พ.ศ.2463 - 2470 แห่งแรกคือ อินโดนีเซีย ได้จัดตั้งพรรคในปี พ.ศ.2463 ต่อมาพรรคคอมมิวนิสต์อื่นก็พาเอามาสู่มลายา เมื่อประมาณปี พ.ศ.2463 และจัดตั้งพรรคคอมมิวนิสต์นานยาวขึ้นที่สิงคโปร์ เมื่อปี พ.ศ.2470 อยู่ในความควบคุมดูแลของพรรคคอมมิวนิสต์จีนโดยตรง มีหน้าที่จัดการดูแลกิจการของคอมมิวนิสต์ในมลายู ไทย พม่า อินโดจีน และอินโดนีเซีย ต่อมาพรรคนี้ได้ยุบเลิกไปในปี พ.ศ.2473 และจัดตั้งพรรคคมมิวนิสต์มลายูขึ้น ต่อจากมลายูก็ได้แก่ พรรคคอมมิวนิสต์ฟิลิปปินส์ จัดตั้งเป็นพรรค เมื่อปี พ.ศ.2473 พรรคคอมมิวนิสต์เวียดนามก็ได้จัดตั้งพรรคขึ้นในปีเดียวกันนี้

พรรคคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย  เริ่มมีขึ้นโดยพวกจีนคอมมิวนิสต์เข้ามาปลูกฝังและแพร่แก่คนจีน เมื่อประมาณปี พ.ศ.2463 ได้ตั้งพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยขึ้น เมื่อปี พ.ศ.2470 ส่วนใหญ่เป็นคนจีน ที่เป็นคนไทยมีน้อย นอกจากคนจีนแล้วยังมีคนญวนหรือเวียดนาม โฮจิมินห์ ในตำแหน่งตัวแทนขององค์การคอมมินเทอร์นได้เข้ามาในไทย ในปี พ.ศ.2471 ทำการติดต่อกับคนญวนในไทย ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง มีคนญวนที่อพยพหนีภัยเข้ามาอยู่ในภาคจังหวัดอีสานของไทยประมาณ 70,000 คน และจัดตั้งกลุ่มคอมมิวนิสต์ขึ้นในภาคอีสาน

พรรคคอมมิวนิสต์พม่า ตั้งขึ้นในปี พ.ศ.2486 แต่ถูกพม่าปราบจนเหลือน้อย ส่วนในลาวและกัมพูชาการกระทำของคอมมิวนิสต์ได้เริ่มภายหลังสงครามโลกครั้งที่สองยุติลง

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>