ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

กัลปนา

แปลว่า ความสำเร็จ เป็นคำสันสกฤต โดยความหมายหมายถึงผลสำเร็จรูปคือผลบุญที่เชื่อว่าคนทำดีไปเกิดในที่ดี คนทำชั่วตายแล้วไปเกิดในที่ชั่ว คำว่ากัลปนา แปลว่า สำเร็จรูป คือเมื่อให้สิ่งใด ผู้รับย่อมได้สิ่งนั้น ในคนที่มีชีวิตอยู่ย่อมเห็นได้ แต่ในคนที่ตายไปแล้วก็ยังทำอยู่อย่างนั้น แต่เปลี่ยนวิธีเสียใหม่ เช่น นำของที่จะให้ผู้ตายไปทอดไว้ที่หน้าศพหรือตามทางแพร่งหรือเผาไฟ

ต่อมาเมื่อพระพุทธศาสนาเกิดขึ้น พระพุทธเจ้าทรงเปลี่ยนวิธีใหม่ โปรดให้นำของที่จะให้ผู้ตายไปให้แก่เด็กกำพร้าคนยากจนเข็ญใจ และแก่สมณพราหมณ์ โดยกำหนดความสำเร็จไว้ว่าของนั้นต้องเป็นของบริสุทธิ์คือ แสวงหามาได้โดยชอบธรรม ต้องตั้งใจให้แก่ผู้ตายและผู้ตายต้องอนุโมทนา

ต่อมาความหมายได้กลายเป็นให้แก่คนเป็นคือให้แต่ผลประโยชน์อันเกิดจากวัตถุใดวัตถุหนึ่ง ไม่ให้วัตถุนั้น ดังที่คณะเจ้าลิจฉวี ให้ส่วยสาอากรอันเกิดแต่บริเวณประตูหนึ่งแก่เจ้ามหาลีลิจฉวี เพื่อเป็นเครื่องเลี้ยงชีพ ผลนี้ก็เรียกกัลปนา

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>