สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>

คนภูเขา

แม้ว

แม้วมี 3 พวก คือ
แม้วดำ สวมผ้าจีบรอบตัวยาวแค่เข่า
แม้วขาว มีแถบผ้าขาวติดริมขอบเสื้อ
แม้วลาย นิยมปักหรือพิมพ์ลวดลายต่างๆ ลงบนกระโปรง
                สาวๆแม้วทั้ง 3 พวก สวมเสื้อแขนยาวสีดำ คอแหลมผ่าอกไม่มีกระดุม มีผ้ายาวห้อยจากเอวด้านหน้าถึงเข่า บางคนชอบนุ่งกางเกงยาวถึงข้อเท้า ศีรษะทำผมสูงๆเอาผ้าพันโพกไว้
                 ผู้ชายแม้วนุ่งกางเกงดำ สวมหมวกกลม ชอบโกนหัวแล้วไว้จุก พวกแม้วคล้ายจีน แต่ผิวคล้ำกว่า ผู้หญิงชอบสวมหว่งคอทำด้วยเงิน ยิ่งรวยยิ่งสวมมากหลายหว่ง แต่ไม่เกิน 6 หว่ง และนิยมสวมกำไลข้อมือ และตุ้มหูด้วย
                   แม้วเป็นชาวเขาที่ไม่ชอบโยกย้ายถินฐานอย่างเผ่าอื่น และถ้าย้ายก็จะไปไกลจากที่เดิมมาก แต่ก็จะไม่ทิ้งดอย พวกแม้วชอบอยู่บนที่สูงๆ มีคำกล่าวว่า "น้ำเป็นของปลา ฟ้าเป็นของนก ภูเขาเป็นของแม้ว" ทั้งนี้เพราะแม้วเคยชินกับการอยู่บนที่สูงมาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษ ซึ่งอยู่ตามภูเขาสูงในมองโกเลีย ประเทศจีน
                     พวกแม้วอยู่ในเขตไทยทางตอนเหนือของจังหวัดน่าน ตะวันออกของเชียงรา ทางเหนือของอำเภอฝางจังหวัดเชียงใหม่ ตอนเหนือของพิษณุโลกและเพชรบูรณ์ แม้วในประเทศไทยมีมากเป็นที่ 2 รองจากกะเหรี่ยง มีอาชีพทางเพาะปลูก ข้าวโพด ข้าว อ้อย ยาสูบ มันฝรั่ง และเลี้ยงสัตว์ พวกแม้วเพราะปลูกเก่งมาก
                      งานปีใหม่ของแม้วมีในราวเทศกาลตรุษจีน โดยจะมีงานรื่นเริงเป็นการใหญ่ พวกแม้วจะร้องรำทำเพลงไปตามบ้าน มีการกินเลี้ยงและดื่มเหล้าข้าวโพดในตอนกลางวัน ส่วนตอนกลางคืนมีกองไฟ มีนักดนตรีเป่าปี่ให้หนุ่มสาวร้องเพลง และเต้นรำ
                      ชาวแม้วโดยมากนับถือธรรมเนียมจีน และนับถือผี พวกเขาเชื่อว่าร่างกายตายได้ และคอยเข้าไปอยู่ในตัวเด็กเกิดใหม่ คือจะได้ไปมีชีวิตใหม่ต่อไป
                      บ้านของแม้ว สร้างเตี้ยๆกันอากาศหนาว ฝาบ้านเป็นไม้กระดาน ใช้แฝกหรือใบตองตึงมุมหลังคา และใช้น้ำที่ได้จากลำธารโดยต่อเป็นท่อไม้ไผ่เข้าถึงหมู่บ้าน
                       สาวแม้วที่ยังไม่ได้แต่งงานจะมีห่วงคล้องคอ 2 หว่ง ถ้าแต่งงานแล้วจะถอดออก 1 หว่ง แสดงว่าหล่อนมีเจ้าของ ตามประเพณีถ้าเกิดเป็นชู้กัน จะถือเป็นโทษผิดต้องปรับเป็นเงินจำนวนมาก สาวแม้วทุกคนจะเสียตัวตั้งแต่รุ่นๆ ตามประเพณีแอ่วสาวจนกว่าจะพบคนที่ถูกใจ จึงจะแต่งงานด้วย แล้วก็จะไม่มีการอภิรมย์กับคนอื่นอีกนอกจากคู่ของตน
                       ประเพณีแอ่วสาวแม้วคือ หนุ่มๆจะใช้ไม้แยงพื้นเรือนหญิงสาวชวนให้มาพบนอกบ้าน แล้วก็จะพาเข้าป่าไปร่วมหลับนอนกัน ถ้าต่างฝ่ายพึงพอใจกัน แม้พ่อแม่ของหญิงสาวรู้ก็จะทำเป็นไม่เห็นถ้าฝ่ายชายเป็นเผ่าเดียวกัน สาวแม้วมีเสรีในเรื่องนี้ จนกว่าจะพนคนที่พอใจและแต่งงาน ถ้าสาวแม้วมีคู่หมั้นแล้วเกิดท้องกับคนอื่น เป็นประเพณีที่จะต้องแต่งงานกับคู่หมั้น และชายคู่หมั้นก็ต้องยอมด้วย
                      ในการแต่งงาน พิธีจะมีที่บ้านฝ่ายหญิง แต่ฝ่ายชายออกเงินค่าเลี้ยงแขก เสร็จงานแล้วเจ้าสาวต้องไปอยู่บ้านเจ้าบ่าว สำหรับผู้ชายแม้แต่งงานแล้วก็ยังมีสิทธิ์หลับนอนกับหญิงอื่นได้ จะมีเมียกี่คนก็ได้ถ้าพอใจ ฝ่ายเมียต้องอดทนปฏิบัติสามีไปจนกว่าเขาจะหย่าร้างกับเธอก่อน ฝ่ายหญิงไม่มีสิทธิ์หย่าก่อน
                      แม้วมีภาษาพูดกันคือ ภาษาแม้ว แต่ไม่มีหนังสือและเพลงของตน แม้วมีดนตรีชิ้นเดียวใช้เป่าในงานศพ พวกแม้วถือว่า การอยู่ดีกินดีจะทำให้ผีโกรธ อาหารจึงเป็นข้าวแฉะๆ ผัก เกลือ ทุกคนกินเหมือนกัน พวกนี้สังคมแคบอยู่บ้านใครบ้านมัน นอกจากในงานแต่งงานหรืองานศพ ก็จะมาประชุมเลี้ยงกัน

» ว้า