สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์
เบื้องหลังแห่งความสำเร็จ
โดย อาจารย์รัตนา
ประชาทัย รองอธิการบดีฝ่ายกิจการนักศึกษา
สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม
องค์ประกอบของความฉลาดทางอารมณ์
ความฉลาดทางอารมณ์กับความสำเร็จของบุคคล
การพัฒนาทักษะความฉลาดทางอารมณ์
การพัฒนาทักษะความฉลาดทางอารมณ์
เนื่องจากความฉลาดทางอารมณ์ มีความสัมพันธ์อย่างมากกับการประสบความสำเร็จในชีวิตของบุคคล จึงเป็นหน้าที่ของบิดามารดา ครู อาจารย์ และผู้เกี่ยวข้องจักต้องร่วมกันพัฒนาทักษะความฉลาดทางอารมณ์ตั้งแต่วัยเด็ก แนวทางในการพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ทำได้ดังนี้
- ฝึกการตระหนักรู้อารมณ์ของตนเองคือ การทำความเข้าใจ
ตระหนักรู้อารมณ์ของตนเองว่ามี อะไรเกิดขึ้นในใจ สามารถรับรู้ความรู้สึกของตนเองได้
หลีกเลี่ยงการดูถูกหรือตำหนิติเตียน ให้ความรู้ เกี่ยวกับการเข้าใจตนเอง
เข้าใจคนอื่น
- ฝึกการควบคุมอารมณ์ของตนเอง ในกรณีที่เกิดความผิดหวังหรือความเศร้าเสียใจ
โดยสามารถปรับปรุงตนเมื่อเผชิญกับความรู้สึกนั้น
และนำอารมณ์กลับมาสู่สภาพปกติให้เร็วที่สุด
- ฝึกความสามารถในการจูงใจตนเองคือจะต้องรู้จักควบคุมตนเอง ให้กำลังใจตนเอง
และสร้างแรงบันดาลใจที่จะกระทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดให้บรรลุเป้าหมายในชีวิต
- ฝึกความสามารถในการเข้าใจความรู้สึกและความต้องการของผู้อื่นคือสามารถตรวจสอบ
อารมณ์ ความรู้สึก และความต้องการของตนเองและผู้อื่น
- ฝึกความสามารถในการสร้างความสัมพันธ์กับคนรอบข้างมีศิลปะในการสร้างสัมพันธภาพ มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี รู้เขารู้เรา และสามารถจัดการกับความขัดแย้งระหว่างบุคคล
จากที่กล่าวมาทั้งหมดอาจสรุปได้ว่า ความฉลาดทางอารมณ์มีความสำคัญต่อการประสบความสำเร็จในชีวิต เพราะความฉลาดทางอารมณ์มิได้ถูกกำหนดมาจากพันธุกรรม และไม่ได้พัฒนาสมบูรณ์ตอนวัยเด็กเหมือนความฉลาดทางสติปัญญา หากแต่สามารถพัฒนาได้โดยการเรียนรู้ตลอดเวลา การพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์จึงต้องครอบคลุมทั้ง 5 ประการดังกล่าว อย่างไรก็ดีเป็นที่ยอมรับกันว่าความฉลาดทางอารมณ์เป็นส่วนสำคัญในการดำรงชีวิตของบุคคล นักจิตวิทยามีความเห็นว่า โรงเรียนควรมีบทบาทในการส่งเสริมให้เด็กมีทักษะด้านความฉลาดทางอารมณ์เท่ากับความฉลาดทางสติปัญญา เพราะผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่ของการพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ก็คือ การรู้จักควบคุมตนเอง การเห็นแก่ประโยชน์ของผู้อื่น และความรู้สึกเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ความสามารถพื้นฐานเหล่านี้เป็นสิ่งจำเป็นที่ควรปลูกฝังเพื่อความเจริญรุ่งเรืองของสังคม ด้วยเหตุนี้ ความฉลาดทางอารมณ์จึงมีความสำคัญเท่าเทียมกับความฉลาดทางสติปัญญาในทุกสถานการณ์ของชีวิต ซึ่งมีค่าควรแก่การปลูกฝังให้กับทุกคนในสังคม เอกสารอ้างอิง
- กรมสุขภาพจิต. (2544). รายงานวิจัยการพัฒนาแบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์สำหรับประชาชนไทย อายุ 12-60 ปี.กรุงเทพฯ : วงศ์กมลโปรดักชั่นจำกัด.
- ชัยเสฏฐ์ พรหมศรี. (2547-2548 , พฤศจิกายน-มกราคม). การพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์สำหรับผู้บริหาร , วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร. 2 (5) : 52-57.
- ธำรงค์ อุดมไพจิตรกุล. (2546). ความเฉลียวฉลาดทางอารมณ์,ในจิตวิทยาสำหรับนักเศรษฐศาสตร์. หน้า 61-67. กรุงเทพฯ : งานจักรกลการพิมพ์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิ โรฒ.
- พวงรัตน์ เกษรแพทย์ และ ดุษฎี โยเหลา. (2546, 1 กันยายน). การศึกษาเชาวน์อารมณ์ในฐานะตัวกำหนดความสำเร็จของผู้บริหาร วารสารพฤติกรรมศาสตร์ฉบับปริทัศน์. 9: 17-33.
- โสภณ พวงสุวรรณ. (2544). ความฉลาดทางอารมณ์ (EQ ) กับผู้นำ,จอมบึง. 4 : 1-7. 5 องค์ประกอบของ EQ, (2547). ใน ใกล้หมอ. หน้า 46-49. กรุงเทพฯ : นิน่าอุตสาหกรรม จำกัด.