วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>

พุทธสุภาษิต กล่อมเกลาจิต

            พุทธสุภาษิตส่วนหนึ่งเป็นหลักธรรม ที่เอื้ออำนวยต่อการพัฒนาตนเอง ทำให้เข้าใจสภาวะโลกตามความเป็นจริง และเป็นปัจจัยให้ประพฤดี ปฎิบัติชอบ มีความสุขกาย สุขใจ เจริญในทางโลก และทางธรรม

• นานาทิฏฺฐิเก นานยิสฺสสิ เต
  มนุษย์ทั้งหลายต่างความคิด ต่างความเห็นกัน
  ท่านจะกำหนดให้คิดให้เหมือนกันหมด เป็นไปไม่ได้
     
• ตเถเวกสฺส กลฺยาณํ
  ตเถเวกสฺส ปาปกํ
  ตสฺมา สพฺพํ ณ กลฺยาณํ
  สพฺพํ วาปิ ณ ปาปกํ
  สิ่งเดียวกันนั่นแหละ ดีสำหรับคนหนึ่ง
  แต่เสียสำหรับอีกคนหนึ่ง
  เพราะฉะนั้นสิ่งใดๆ ไม่ใช่ว่าจะดีไปทั้งหมด
  และก็ใช่ว่าจะเสียไปทั้งหมด
     
• สนนฺตา ยนฺติ กุสุพฺภา
  ตุณฺหี ยนฺติ มโหทธิ
  ห้วยน้ำน้อยไหลดังสนั่น
  ห้วนน้ำใหญ่ไหลนิ่งสงบ
    
• ยทูนกํ ตํ สันติ
  ยํ ปูรํ สนฺตเมว ตํ
  สิ่งใดพร่องสิ่งนั้นดัง
  สิ่งใดเต็มสิ่งนั้นเงียบ
    
• ปริภูโต มุทุโหติ
  อติตกฺโข จ เวรา
  อ่อนไปเขาก็ดูหมิ่น
  แข็งไปก็มีเวรภัย
    
• อนุฆชฺฌํ สมาจเร
  พึงปฎิบัติให้พอเหมาะพอดี
    
• น ปเรสํ วิโลมานิ
  น ปเรสํ กตากตํ
  ไม่ควรใส่ใจในคำแสลงหูของผู้อื่น
  ไม่ควรแส่ในธุระที่เขาทำ และยังไม่ทำ
    
• อตฺตโน ว อเวกฺเขยฺย
  กตานิ อกตานิ จ
  ควรตั้งใจตรวจตราหน้าที่ของตนเอง
  ทั้งที่ทำแล้วและยังไม่ทำ
    
• สุนกฺขตฺตํ สุมงฺคลํ
  สุปภาตํ สุหุฏบิตั
  ความประพฤชอบเวลาใด เวลานั้นชื่อว่าเป็นฤกษ์ดี
  มงคลดี เช้าดี รุ่งอรุณก็ดี
    
• น ตํ กุมฺมํ กตํ สาธุ
  ยํ กตฺวา อนุตปฺปติ
  ทำกรรมใดแล้วร้อนใจภายหลัง
  กรรมที่ทำแล้วนั้นไม่ดี
    
• ตญฺจ กมฺมํ กตํ สาธุ
  ยํ กตฺวา นานุตปฺ ปติ
  กรรมใดทำแล้วไม่ร้อนใจภายหลัง
  กรรมที่ทำแล้วนั้นแลดี

• ยํ กุทฺโธ อุปโรเธติ
  สุกกรํ วิย ทุกฺกรํ
  คนโกรธจะผลาญสิ่งใด
  สิ่งนั้นทำยากก็เหมือนทำง่าย
     
• สุภาสิตา จ ยา วาจา
  เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ
  พูดดีเป็นมงคลสูงสุด
     
• อตฺตตฺถปญฺญา อสุจี มนุสฺสา
  มนุษย์ผู้เห็นแก่ประโยชน์ตน
  เป็นคนไม่สะอาด
     
• วิหญฺญตี จิตฺตวสานุวตฺตี
  ผู้ประพฤตามอำนาจจิตย่อมลำบาก
    
• ยถา อคารํ ทุจฺฉนฺนํ
  วุฏฺฐี สมติวิชฺฌติ
  เอวํ อภาวิตํ จิตฺตํ
  ราโค สมติวิชฺฌติ
  ฝนย่อมรั่วรดเรือนที่มุงไม่ดีฉันใด
  ราคะย่อมรั่วรดจิตที่ไม่ได้อบรมฉันนั้น
    
• มธวา มญฺญตี พาโล
  ยาว ปาปํ น ปจฺจติ
  ยทา จ ปจฺจตี ปาปํ
  อถ พาโล ทุกขํ นิคจฺฉติ
  ตลอดระยะเวลาที่บาปยังไม่เห็นผล
  คนพาลสำคัญว่าบาปหวานปานน้ำผึ้ง
  เมื่อใดบาปให้ผล
  เมื่อนั้นเขาย่อมได้รับทุกข์
    
• อตฺตานญฺเจ ตถา กยิรา
  ยถญฺญมนุสสติ
  สุทนฺโต วต ทามถ
  อตฺตา หิ กริ ทุทฺทโม
  สอนคนอื่นอย่างใด
  ควรทำตนอย่างนั้น
  ฝึกตนแล้วค่อยฝึกคนอื่น
  เพราะตัวเราเองฝึกยากยิ่ง
    
• สุชีวํ อหิริเกน
  กากสูเรน ธํสินา
  ปกฺขนฺทินา ปคพฺเภน
  สงฺกิลิฏฺเฐน ชีวิตํ
  คนไร้ยางอาย กล้าเหมือนกา
  ชอบทำลายผู้อื่นลับหลัง
  มีพฤติกรรมสกปรก
  คนเช่นนี้เป็นอยู่ง่าย
    
• หิรีมตา จ ทุชฺชีวํ
  นิจฺจํ สุจิคเวสินา
  อลีเนนปฺปคพฺเภน
  สุทธาชีเวน ปสฺสตา
  คนที่มีหิริ ใฝ่ความบริสุทธิ์เป็นนิตย์
  ไม่เกียจคร้าน อ่อนน้อมถ่อมตน
  มีความเป็นอยู่บริสุทธิ์ มีปัญญา
  คนเช่นนี้เป็นอยู่ลำบาก
    
• ปรทุกฺบูปชาเนน
  โย อตฺตโน สุขมิจฺฉติ
  เวรสํ สคฺคี สํสฏฺโฐ
  เวรา โส น ปริมุจฺจติ
  ผู้ใดปรารถนาสุขเพื่อตน
  โดยการก่อทุกข์ให้ผู้อื่น
  ผู้นั้นมักเกี่ยวพันด้วยเวรไม่รู้สิ้น
  ไม่มีทางพ้นเวรไปได้
    
• อลาโภ ธมฺมิโก เสยฺโย
  ยญฺเจ ลาโภ อธมฺมิโก
  ถึงไม่ได้แต่ชอบธรรม
  ยังดีกว่าได้แต่ไม่ชอบธรรม